13 aug 2015

 

“Final question to all Candidates: I want to know if any of them have received a word from God on what they should do and take care of first.”

 

Wat heeft dit met budgetreizen te maken? Niet heel veel. Ik schijf dit omdat ik Fox News en Amerikaanse verkiezingen geweldig vind. Het alternatief van het niet schrijven van dit verhaal is het continue lastig vallen van Maika. Reistip #1: zorg dat je goed kunt opschieten met je reisgenoot. Om onze reis te bevorderen ga ik nu dan maar los.

 

Afgelopen week heb ik het tv-debat van de Republikeinse presidentskandidaten op FOX News gezien. Twaalf uur later ben ik nog steeds van slag. Niet van de kandidaten. Ik heb gelachen om Donald Trump en die Jeb Bush blijkt een stuk eloquenter dan zijn broer. Dat politici een vraag ontwijken en een hun standaardregels opdreunen valt ook niet verrassend te noemen, het zijn immers politici. Waar ik van slag van raakte was de organisator van het debat: FOX News.

 

Mijn vader verteld vaak dezelfde verhalen, dezelfde anekdotes. Goede anekdotes, je hoort mij niet klagen. Onderbreek hem dan krijg je standaard deze repliek: “herhaling is de kracht van de reclame”. En zo werkt nieuws ook. Herhaal vaak genoeg op TV dat een aanslag in Nederland reëel is en mensen gaan het geloven. Zet met koeienletters op de voorpagina van de Telegraaf dat het de schuld van de Polen is en een hotline is geboren. Dat is wat FOX News tot in de puntjes heeft geperfectioneerd. Net zolang je boodschap op je 24-uurs netwerk herhalen totdat een gevoel plotseling een feit is. En het werkt! Christenen in de VS denken dat ze daadwerkelijk gediscrimineerd worden. Genoeg Amerikanen geloven daadwerkelijk dat in de nieuwe gezondheidszorg wetgeving staat uitgeschreven dat de overheid mag beslissen of je leeft of sterft. De voorbeelden zijn eindeloos. Het resultaat is altijd hetzelfde: meer mensen kijken naar FOX News. FOX News groeit.

 

FOX News groeit zelfs zo hard dat ze ruim een jaar voor de verkiezingen een debat organiseren waarbij zij bepalen wie zijn uitgenodigd. Net alsof NOS tijdens de verkiezingen een nationaal debat organiseert en zelf het lijstje van aanwezigen opstelt. Geen VVD dit keer, doe maar CDA. En als je niet antwoord conform wat wij goed achten, pleeg je politieke zelfmoord. Kijk alleen naar de titel en tevens laatste vraag voor alle kandidaten in het debat. De internationale bezorgservice van democratie heeft zelf maar al te veel moeite met de scheiding van kerk en staat. En met FOX News als spindoctor van het debat struikelden de kandidaten over elkaar heen om te stellen dat ze met een goddelijke goedkeuring het ambt zullen bekleden.

 

Het debat zelf? Een bevestiging van FOX News idealen. Amerika en de Christelijke kerk zijn één. Abortus is slecht. Buitenlanders verpesten het land. De Democratische partij zit vol met criminelen. De enige vraag over de huidige rassenstrijd in de VS wordt geadresseerd aan de enige donkere presidentskandidaat. Maar helaas, die praat alleen over het leger. Het leukste en oprechtste punt kwam nota bene van The Donald himself. Hij betoogde dat de Amerikanen voor een keuze staan. Kiezen voor een persoon of kiezen voor een belang. “I have given money to most of the people in this room” stak hij van wal. “Dat deed ik, omdat ik er iets voor terug kreeg. Politici staan niet ergens voor, ze zijn te koop”. Haarfijn stipt Trump de spagaat van de kandidaten aan. Je hebt geld nodig om president te worden om daarvoor in ruil een aantal belangen te verdedigen. Wat bijbleef waren de onderwerpen. De vragen. Het gejuich van het publiek. En bovenal de waanzinnige constructie met of van Fox News.

 

De vraag is hoe het zover is gekomen? Waarom bestaan er nieuwszenders als FOX News? Het antwoord verdient een lange analyse maar komt kort gezegd hierop neer. Tijdens de Golfoorlog werd snel duidelijk dat nieuws verkoopt. Mensen zaten uren aan de tv gekluisterd terwijl journalisten verslag deden met vallende bommen op de achtergrond. Nieuws verkoopt. Rupert Murdoch, de eigenaar van FOX News, heeft dit wellicht het beste begrepen en deze tv-mogol maakte goed gebruik van de formule van deze 24-uur per dag cyclus waarbij je altijd het eerste nieuws moet hebben. Is er geen nieuws, dan zijn er verslaggevers, analisten, opiniemakers die het nieuws bespreken. Wat blijkt? Het publiek geniet ervan en de kijkcijfers rijzen de pan uit. Het nadeel van de 24-uursnieuwscyclus is dat dat er geen tijd is om de feiten te controleren, wat resulteert in speculatie.

 

In Nederland kennen we ook allemaal de gênante groep journalisten die het binnenhof over sprint om een “geen commentaar” reactie te krijgen van een politicus, waarna vervolgens een politiek verslaggever gaat speculeren over wat er allemaal niet besproken zou zijn in het Catshuis. Feiten nul, vermaak optimaal. Of een vliegtuig stort neer boven Oekraïne. Binnen een paar uur weten we dat het een ongeluk was, dat de Oekraïners erachter zaten en dat de Russische rebellen het hebben gedaan. Nog nul feiten, "vermaak" optimaal. Of een kraan stort neer in Alphen aan de Rijn. Binnen een uur weet het journaal ons te vertellen dat er mogelijk sprake is van doden, er absoluut geen doden zijn, of misschien toch een dode? Nul feiten, optimaal vermaak.

 

We willen nieuws zien, vanuit de huiskamer meedenken over de potentiële daders en voor even het gevoel hebben dat de wereld nu toch echt ten onder gaat. Al Qaida gaat ons in Nederland opblazen! IS staat voor de poort! Polen stelen alles wat los en vast zit! 2012 is het einde van de wereld! Speculatie, speculatie, speculatie. En het voelt zo echt. Er bestaan op dit moment Nederlanders die het gevoel hebben dat Nederland nog nooit zo onveilig is geweest, dat we aan de vooravond van een wereldoorlog staan, dat Rusland gaat aanvallen, dat IS heel Friesland plat bombadeert.

 

In de VS is alles groter en dus ook het nieuws. De schijnwerkelijkheid die de nieuwszenders daar dag in dag uit over het Amerikaanse volk spuwen is lachwekkend absurd. De nieuwszenders in de VS beperken zich niet tot nieuws an sich. De meest succesvolle kanalen als MSNBC, Fox News en CNN zijn allen een mix van de NOS, SBS 6, RTL Boulevard. Deze nieuwszenders hebben dezelfde verzuilde werking als in het Nederland van begin 20e eeuw. Ben je Republikein dan kijk je FOX News, ben je Democraat dat kijk je CBS en MSNBC en bijna niemand kijkt meer naar CNN.

 

Het bijzondere is dat de nieuwswaarde van deze nieuwsprogramma's bijzonder laag is. Een onafhankelijk onderzoeksbureau (PolitiFact) dat bijhoudt of er feitelijke onjuistheden worden verteld, concludeerde dat in slechts 16% van de gevallen de volledige waarheid werd gesproken in een nieuwsuitzending van FOX en dat in meer dan 50 % van de gevallen het overduidelijk onjuist was wat degene op tv verklaarde.

 

De formule is simpel. Opinie op opinie stapelen en je eigen commentatoren net zo lang zichzelf laten herhalen tot er een “waarheid” ontstaat. Neem het populaire voorbeeld van de discriminatie ten opzichte van blanke christenen. Gedurende de afgelopen 3 à 4 jaar heeft FOX News uitgeroepen dat er een 'war on christmas' is en dat de Verenigde Staten zal veranderen in zowel een goddeloze als een Islamitische staat. Drie jaar lang elke dag op tv zeggen dat de blanke bevolking onderdrukt wordt en uiteindelijk geloven genoeg mensen het. Het resultaat is dat The Donald nu bovenaan staat in de peilingen en dat ook de andere kandidaten uitspraken doen waar je oren van klapperen.

 

Met een aan frustratie grenzend plezier kijk en schreeuw ik naar tv. Tijdens een debat tussen de aanstormende presidentskandidaten van de VS één voor één verklaren dat mensen in de huiskamers hun leven niet zeker zijn omdat iedereen in de rij staat ze aan te vallen. De overheid, IS, homoseksuelen, atheïsten, ga zo maar door. Ik vind het fantastisch. Ik ben, zoals te lezen valt, dan ook onderdeel van het probleem en niet de oplossing. Lekker op een blogpagina die niemand leest een conclusie trekken over een maatschappelijk probleem en jezelf daarboven plaatsen. Ik ben verFoxnewsificeerd (copyright by Dutchies Go Bananas) tot op het bot en vraag mij serieus af wat de lezer, als die al tot het einde van deze blog is gekomen, nu daadwerkelijk heeft opgestoken? Dat de verkiezingen in de VS een groot rariteitenkabinet zijn en dat Harm Siezen al lang niet meer het journaal presenteert is niet bepaald nieuws te noemen. Ik hoop vooral dat pa het leest en ziet dat ik heb geprobeerd een van zijn vele oneliners te bewijzen. Herhaling is de kracht van de reclame.